Polyester là một trong những chất liệu được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới hiện nay, xuất hiện trong quần áo hằng ngày, đồ gia dụng, phụ kiện thể thao, và thậm chí cả các ứng dụng công nghiệp. Nhưng polyester thực chất là gì? Tại sao nó lại phổ biến đến vậy và được ứng dụng như thế nào trong thời trang hiện đại, đặc biệt là đồ tập thể thao?
Hướng dẫn dưới đây mang đến cho bạn cái nhìn đầy đủ nhất về loại vải đa năng này.
1. Polyester Là Gì?
Polyester là một loại sợi tổng hợp thuộc nhóm polymer, được tạo ra thông qua phản ứng hóa học giữa rượu (alcohol) và axit cacboxylic (carboxylic acid). Loại polyester phổ biến nhất là PET (polyethylene terephthalate), cũng chính là loại nhựa được dùng để sản xuất chai nước.
Các Đặc Điểm Chính Của Polyester
- Bền & chắc - Chống co rút, giãn và chống mài mòn.
- Chống nhăn - Giữ form tốt, hầu như không cần ủi.
- Nhanh khô - Hấp thụ ẩm thấp, rất phù hợp khi tập luyện.
- Đa dụng - Có thể mô phỏng cotton hoặc lụa, hoặc dùng làm lớp đệm.
- Dễ chăm sóc - Giữ màu tốt, bền, dễ giặt.
Nhờ những ưu điểm này, polyester trở thành chất liệu chủ đạo trong nhiều dòng đồ tập thể thao cao cấp, được thiết kế để tối ưu độ co giãn, thoáng khí và khả năng thấm hút mồ hôi.
2. Polyester Được Sản Xuất Như Thế Nào?
Quy trình sản xuất polyester có thể khác nhau tùy theo từng loại (PET, PCDT hoặc polyester sinh học). Dưới đây là quy trình tiêu chuẩn dành cho polyester PET, loại phổ biến nhất trong trang phục thể thao.
2.1 Tạo monomer và polymer
Quá trình bắt đầu bằng việc ethylene glycol phản ứng với dimethyl terephthalate ở nhiệt độ cao, tạo ra các đơn vị hóa học nhỏ gọi là monomer.
Các monomer này tiếp tục liên kết với nhau trong một phản ứng hóa học liên tục, biến thành dạng polymer nóng chảy đặc quánh. Đây chính là nguyên liệu nền để sản xuất sợi polyester.
2.2 Hình thành sợi
Polymer nóng chảy sẽ được tạo thành sợi qua các bước:
- Đùn thành các dải dài rồi làm nguội
- Cắt nhỏ thành các hạt gọi là chips
- Nung chảy lần nữa và ép qua đầu phun spinneret để tạo sợi dài như sợi tóc
Các sợi filaments sau đó được kéo giãn và ổn định để tăng độ bền và khả năng chịu lực trước khi đưa vào dệt may.
2.3 Các dạng sợi polyester phổ biến
Mỗi dạng sợi sẽ mang đến đặc tính và ứng dụng khác nhau:
- Filament: Sợi dài liên tục, mềm mượt, thường dùng trong trang phục thể thao cao cấp như legging hay bra tập luyện.
- Staple: Sợi ngắn tương tự như sợi cotton, dùng để kéo sợi dệt cho quần áo thường ngày hoặc vải pha.
- Tow: Bó sợi filament lớn, sử dụng cho các sản phẩm công nghiệp hoặc vải chịu lực cao.
- Fiberfill: Sợi phồng mềm, dùng làm lớp lót áo khoác giữ nhiệt, chăn gối hoặc thú bông.
Nhờ sự đa dạng này, polyester có thể được thiết kế để tối ưu về độ bền, sự thoải mái, hiệu năng hay khả năng giữ nhiệt tùy theo mục đích sử dụng của sản phẩm cuối cùng.
3. Các Loại Polyester Phổ Biến
Polyester PET (Polyethylene Terephthalate)
Đây là loại polyester được sử dụng rộng rãi nhất nhờ độ bền cao, chi phí hợp lý và dễ sản xuất. PET xuất hiện rất nhiều trong trang phục thể thao hiệu năng, bao gồm cả các sản phẩm của Olaben. Chất liệu này giữ phom tốt, khó nhăn, khô nhanh, nên cực kỳ phù hợp cho các hoạt động tập luyện cường độ cao.
Polyester PCDT
PCDT có độ đàn hồi tốt hơn và cảm giác mềm mại hơn so với PET. Loại này thường được dùng trong đồ nội thất như rèm cửa và bọc ghế, nơi yêu cầu độ bền kéo và độ co giãn cao. Tuy không phổ biến trong đồ thể thao, PCDT lại mang đến độ bền vượt trội cho các loại vải dày.
Polyester có nguồn gốc sinh học (Bio Based Polyester)
Được sản xuất từ nguồn nguyên liệu tái tạo có nguồn gốc thực vật như mía hoặc bắp.
Ưu điểm: Thân thiện hơn với môi trường và có khả năng phân rã sinh học nhanh hơn
Nhược điểm: Chi phí sản xuất cao hơn và quy trình công nghệ phức tạp hơn
Loại vật liệu này ngày càng được các thương hiệu chú trọng tính bền vững ưa chuộng. Nó góp phần thúc đẩy xu hướng thời trang thể thao xanh hơn, hướng đến tương lai nhưng vẫn đảm bảo hiệu suất khi sử dụng.
4. Polyester Được Ứng Dụng Như Thế Nào Trong Thời Trang?
Polyester xuất hiện trong hầu hết các ngành hàng thời trang hiện đại nhờ độ bền, tính linh hoạt và dễ bảo quản. Bạn có thể thấy chất liệu này trong:
- Áo thun, áo crop top và các kiểu áo cơ bản hằng ngày
- Áo hoodie, quần nỉ, và trang phục mặc nhà
- Đầm, chân váy và trang phục thường ngày
- Áo khoác nữ - nam, áo gió và các loại áo khoác kỹ thuật
- Đồ lót, vớ, lớp mặc trong
- Và đặc biệt nhất: đồ tập thể thao - nơi polyester thể hiện rõ ưu thế mạnh nhất
Nhờ khả năng được dệt, đan, chải mịn hoặc pha với các sợi khác, polyester có thể biến đổi thành nhiều kết cấu khác nhau, từ mềm giống cotton đến trơn mịn, thích hợp cho cả trang phục thường ngày lẫn đồ tập cường độ cao.
Vì Sao Polyester Chiếm Ưu Thế Trong Đồ Tập Thể Thao?
Polyester trở thành nền tảng của hầu hết trang phục tập luyện nhờ:
- Khả năng thấm hút mồ hôi vượt trội: kéo ẩm khỏi da, giúp cơ thể luôn khô ráo.
- Tính nhanh khô: khô nhanh hơn cotton rất nhiều, phù hợp tập luyện liên tục.
- Độ đàn hồi cao khi pha với spandex: tối ưu chuyển động, độ co giãn và độ phục hồi, cần thiết cho yoga, chạy bộ, HIIT và dance.
- Giữ form cực tốt: không bị chảy xệ hay biến dạng khi vận động mạnh.
Đó là lý do những sản phẩm như quần legging ôm chuẩn, áo bra linh hoạt, co giãn tốt hay bộ đồ tập gym siêu nhẹ thường kết hợp polyester và spandex, để đạt sự cân bằng giữa mềm mại, hỗ trợ, thoáng khí và ôm dáng hoàn hảo. Chất liệu này cũng bền vững qua nhiều lần giặt.
Ứng Dụng Polyester Microfiber
Microfiber, một dạng polyester siêu mịn và siêu nhẹ, nâng hiệu suất lên một tầm cao mới. Với bề mặt mượt và cấu trúc thoáng khí, microfiber thường dùng trong:
- Quần legging không đường may siêu nhẹ
- Áo tập mỏng, tạo lực ép nhẹ
- Khăn tập thấm hút tốt
- Túi yoga, túi đựng phụ kiện thể thao, đồ tập nhỏ gọn
Microfiber mang lại trải nghiệm mềm mại, thoáng và nhẹ bẫng, lý tưởng cho người tập luyện và những ai yêu thích sự thoải mái trong từng chuyển động.
5. Tính Chất Kỹ Thuật Của Polyester
Polyester sở hữu nhiều ưu điểm kỹ thuật, khiến nó trở thành một trong những sợi vải được dùng nhiều nhất hiện nay. Bảng dưới đây mô tả các đặc tính chính:
|
Thuộc tính |
Mô tả |
|
Tên khoa học |
Polyethylene terephthalate (PET), một polymer nhiệt dẻo dùng trong cả dệt may và bao bì. |
|
Nguồn gốc |
Có thể sản xuất từ dầu mỏ hoặc polymer sinh học, hỗ trợ hướng đi bền vững. |
|
Độ thoáng khí |
Khá tốt, đặc biệt khi được dệt dạng lưới hoặc có micro-perforation. |
|
Khả năng thấm hút mồ hôi |
Rất cao, cho phép mồ hôi thoát nhanh và bay hơi dễ dàng. |
|
Giữ nhiệt |
Ở mức trung bình, phù hợp môi trường tập trong nhà hoặc ngoài trời nhẹ. |
|
Độ đàn hồi |
Tự nhiên ở mức vừa phải; tăng mạnh khi pha spandex. |
|
Giữ màu (colorfastness) |
Xuất sắc, khó phai dù giặt nhiều hay phơi nắng. |
|
Xu hướng bị xù lông |
Mức trung bình, giảm đáng kể nếu dùng sợi chất lượng cao. |
Nhờ sự kết hợp các đặc tính hiệu suất này, polyester là chất liệu lý tưởng cho trang phục tập luyện hiệu năng cao như Bộ sưu tập thể thao Yoga Nữ và Bộ sưu tập thể thao Gym Nam. Các sản phẩm này được thiết kế để chịu được cường độ vận động, giặt nhiều, và vẫn giữ form đẹp theo thời gian.
6. Kết luận: Cách Bảo Quản Trang Phục Polyester
Để giữ cho trang phục polyester của bạn luôn bền đẹp, cần chăm sóc đúng cách. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:
- Giặt bằng nước lạnh để giữ độ tươi sáng của màu và bảo vệ cấu trúc sợi.
- Tránh nhiệt cao từ máy sấy và bàn ủi, vì có thể làm yếu sợi, biến dạng hoặc giảm độ đàn hồi, đặc biệt với polyester-spandex.
- Không giặt chung với vải dễ xù lông như khăn lông hoặc len, vì xơ vải dễ bám vào đồ tập.
- Dùng túi giặt lưới để bảo vệ cấu trúc đan/dệt tinh tế của đồ tập thể thao.
- Tránh ngâm lâu, vì có thể làm xỉn màu hoặc làm mềm bề mặt vải.
Với các sản phẩm đồ tập thể thao cao cấp như đồ của Olaben, việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp giữ độ co giãn, độ thoáng và màu sắc bền đẹp, đồng thời duy trì hiệu suất tập luyện và vẻ ngoài cao cấp qua từng buổi tập và mỗi lần giặt.
